YABANCILAR İÇİN TÜRKİYE’DE ÇALIŞMA İZNİ NASIL ALINIR?
Yabancı kişinin (öğrenim amaçlı olan dışında) oturma izni mevcut ise istenilen evrakın toparlanarak, usulüne uygun başvuru yapılması durumunda elde edeceği çalışma izni ile Türkiye’de çalışması mümkündür.
Çalışma izninizin profesyonel ekip ve avukat aracılığıyla gerçekleştirilmesini istiyorsanız büromuzla irtibata geçebilirsiniz.
İşlemleriniz vekaletname ile çok kısa sürede sonuçlandırılır.
YABANCILARA ÇALIŞMA İZNİ ALINMASI ŞU MESLEKLER BAKIMINDA YASAKTIR:
1. Diş tabipliği, ebelik, hastabakıcılık. (Tababet ve şua batı sanatlarının tarzı icrasına Dair kanun uyarınca)
2. Eczacılık (Eczacılar ve Eczaneler hakkında kanun uyarınca)
3. Veterinerlik (Veteriner Hekimleri Birliği ile odalarının teşekkül Tarzına ve Göreceği işlere dair kanun uyarınca)
4. Özel hastanelerde sorumlu müdürlük (Hususi Hastaneler kanunu uyarınca
5. Avukatlık (Avukatlık kanunu uyarınca)
6. Noterlik (Noterlik kanunu uyarınca)
7. Özel veya kamu kuruluşlarında güvenlik görevlisi (Bazı kurum ve kuruluşların korunması ve Güvenliklerinin sağlanması Hakkında kanun uyarınca)
8. Kara suları dahilinde balık, istiridye, midye, sünger, inci, mercan ihracı, dalgıçlık, arayıcılık kılavuzluk, kaptanlık, çarkçılık, katiplik, tayfalık, VB. (kabotaj kanunu uyarınca)
9. Gümrük müşavirliği (4458 sayılı Gümrük kanununun 227.nci maddesi gereğince)
Çalışma izni alabilmek için işveren ve yabancının toplaması gereken evraklar çalışacağı sektörlere göre değişiklik arz etmektedir. Ancak eğlence sektörü dışında tüm sektörlerde çalışma izni alınması için, başvuru tarihinden itibaren en az 6 (altı) ay daha geçerli oturma iznine sahip olunması şartı aranır.
UYARI: Çalışma izni bulunmayan yabancı çalıştıran işverenlere her bir yabancı için, 7.325 TL idari para cezası verilmektedir. Yabancı işçi çalıştırmayı düşünüyor veya kendinize çalışma izni almak istiyorsanız bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Örneğin Turizm sektöründe çalışacak bir yabancı için,
İşveren kurumdan istenilen belgeler:
1.Çalışma izni başvuru dilekçesi (Dilekçe elektronik başvuru esnasında taranılacak, ayrıca KAĞIT ortamında işveren tarafından ıslak imzalı olarak gönderilecektir.)
2.Yabancı personel Başvuru Formu, (elektronik ortamda doldurulacak form, çıktısı alındıktan sonra, işveren ve yabancı tarafından imzalanıp KAĞIT ortamında bir nüsha olarak Bakanlığa gönderilecektir. İşveren ve yabancının ıslak imzalarının olmadığı durumlarda taraflar arasında yapılmış iş sözleşmesi ibraz edilecektir. Formun imzasız olması ve iş sözleşmesinin de bulunmaması durumunda başvuru işleme alınmayacaktır.)
3.Belgeli turizm işletmeleri için, Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan alınmış işletme ve yatırım belgesi, (Bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak ON-LİNE gönderilecektir.)
4. Kuruluşun en son sermaye ve ortaklık yapısını gösteren Türkiye Ticaret sicil Gazetesi (bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line gönderilecektir.)
5. son yıla ait, vergi ve kar\zarar tablosu (Bu belge başvuru esnasında taranılarak ON-LİNE gönderilecektir.)
6.Yabancı personeli istihdam edecek kurum ve kuruluş adına “kullanıcı” sıfatıyla elektronik başvuruyu yapma yetkisi bulunan kişinin noter onaylı vekaletnamesi veya kullanıcı sıfatındaki kişinin başvuruyu yapan kurum ve kuruluşta çalıştığını gösterir belge (Bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak ON-LİNE gönderilecektir.)
YABANCIDAN İSTENİLEN BELGELER:
1.Yurtiçinden yapılacak başvurular için, Türkiye’de öğrenim amacıyla verilen ikamet izinleri hariç olmak üzere, müracaat tarihinde geçerli en az altı ay süreli ikamet tezkeresi örneği, (Bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak ON-LİNE gönderilecektir.)
2. Çalışma izni talebinde bulunan yabancının geçerli ikamet tezkeresi olamaması halinde ise, yabancının yurt dışında uyruğunda bulunduğu veya daimi ikamet ettiği ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti temsilciliklerine iş sözleşmesi veya şirket ortaklığını gösterir belge ibrazı ile çalışma izin ve vize başvurusu yapması zorunludur.
3. Pasaport sureti. (Pasaport’ un Latin harfleri ile yazılı olmadığı durumlarda yeminli mütercim veya resmi makamlarca onaylı çevirisi de başvuruya eklenecektir.) (Bu belge elektronik başvurusu esnasında taranılarak ON-LİNE gönderilecektir.)
4.Türkçe tercümesi yeminli mütercim veya resmi makamlarca onaylı diploma veya geçici mezuniyet belgesi sureti, (Bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak ON-LİNE olarak ayrıca matbu olarak ta gönderilecektedir.)
Çalışma izni başvurusunda gerekli belgelerin sırasına uygun şekilde taranılarak şu adrese gönderilmesi suretiyle çalışma ve sosyal Güvenlik bakanlığına yapılır.
Çalışma izni Türkiye ‘de 3 (üç) tür altında toplanmıştır. Bu türler süreli, süresiz ve bağımsız çalışma iznidir.
Bu türler süreli, süresiz ve bağımsız çalışma iznidir.
-Süreli çalışma izni:
Türkiye’nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmelerde aksi öngörülmedikçe, iş piyasasındaki durum, çalışma hayatındaki gelişmeler istihdama ilişkin SEKTÖREL ve Ekonomik konjonktür değişiklikleri dikkate alınarak, yabancının ikamet izninin süresi ile iş sözleşmesinin veya işin süresine göre, belirli bir işletme ve belirli bir meslekte çalışmak üzere en çok bir yıl süreyle verilecektir.
Bakanlık, süreli çalışma izninin geçerlilik alanını şehir, idari sınır veya coğrafi bölge gibi girdileri baz alarak genişletilebilir veya daraltılabilir. Bu durumun uygulanması halinde, Bakanlık bu kararını Çalışma izni bildiriminde bulunduğu ilgili mercilere bildirir.
Bir yıllık kanuni çalışma süresinden sonra; aynı iş yeri veya aynı işletme ve aynı meslekte çalışmak üzere çalışma iznin süresi en fazla “iki yıl” daha uzatılabilir.
Üç yıllık kanuni çalışma süresinin sonunda, aynı meslekte ancak bu defa dilediği iş verenin yanında çalışmak üzere çalışma izninin süresi en fazla “üç yıl” daha uzatılabilir.
Türkiye’ye çalışmak üzere gelen bir yabancının beraberinde veya daha sonra getirmiş olduğu eş ve bakmakla yükümlü olduğu çocuklarına da yabancının kendisi ile birlikte en az “beş yıl “ Kanuni ve kesintisiz ikamet etmiş olmaları kaydıyla kanun ve Yönetmelik hükümlerine göre süreli çalışma izni verilebilir.
-SÜRESİZ ÇALIŞMA İZNİ:
Türkiye’nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmelerde aksi öngörülmedikçe, Türkiye’de en az “Sekiz yıl” kanuni ve kesintisiz ikamet eden veya toplam “altı yıllık” kanuni çalışması olan yabancılara, iş piyasasındaki durum ve çalışma hayatındaki gelişmeler dikkate alınmaksızın ve belirli bir işletme, meslek, mülki veya coğrafi alanla sınırlandırılmaksızın verilebilir.
Yabancının en az sekiz yıl kanuni ve kesintisiz ikamet etmiş olması koşulunun yerine getirildiği emniyet makamlarından alınacak belge ile kanıtlanır. Bu belge diğer belgelerle birlikte Çalışma ve sosyal Güvenlik Bakanlığına süresiz çalışma izni başvurusu sırasında iletilir. Sekiz yıl koşulu değerlen dirilerken, öğrenimde geçen süreler dikkate alınmaz. Ancak, Yabancının beraberinde Türkiye’ye gelerek, yabancı ile birlikte ikamet eden, aynı zamanda öğrenim gören eş ve çocuklarının öğrenim süreleri ikametten sayılır.
Yabancının toplam “altı yıllık” kanuni çalışmasının bulunması koşulunun yerine getirildiği hususu ilgili mercilerden alınacak belge ile kanıtlanır ve bu belge diğer belgelerle birlikte Çalışma ve sosyal Güvenlik Bakanlığına süresiz çalışma izni başvurusu sırasında iletilir. Süresiz çalışma izni verilen yabancıların ikamet izin süreleri, yabancıların ikamet ve seyahatlerine ilişkin mevzuata göre İçişleri Bakanlığınca belirlenir.
Süresiz çalışma izni, kapsamında bir değişiklik olmadığı sürece, ikamet izin sürelerine bağlı olarak kullanılır. Emniyet makamlarınca. Süresiz çalışma iznine istinaden verilen ikamet izin sürelerinin uzatılmaması halinde Bakanlığa bilgi verilir.
-BAĞIMSIZ ÇALIŞMA İZNİ:
Bağımsız çalışacak yabancılara Türkiye’de en az “beş yıl” kanuni ve kesintisiz ikamet etmiş olmaları, çalışmalarının, ekonomik kalkınma açısından katma değer yaratması ve istihdam üzerinde olumlu etki yapacak olması koşulu ile verilebilir.
İstihdam üzerindeki etkinin belirlenmesinde ilgili mercilerin görüşleri de dikkate alınır. Bağımsız mercilerin görüşleri de dikkate alınır. Bağımsız çalışacak yabancının en az “beş yıl” kanuni ve kesintisiz ikamet etmiş olması koşulunun yerine getirildiği emniyet makamlarından alınacak belge ile kanıtlanır. Bu belge diğer belgelerle birlikte Çalışma ve sosyal güvenlik Bakanlığına bağımsız çalışma izni başvurusu sırasında iletilir.
Yabancının en az “beş yıl” kanuni ve kesintisiz ikamet etmiş olması koşulunun yerine getirilip getirilmediği değerlendirilirken, öğrenimde geçen süreler dikkate alınmaz. Diğer taraftan, yabancının beraberinde Türkiye’ye gelerek, yabancı ile birlikte ikamet eden aynı zamanda öğrenim gören eş ve çocuklarının, öğrenim süreleri yine ikametten sayılır.
Bağımsız çalışma izni verilen yabancıların ikamet izin süreleri, yabancıların Türkiye’de ikamet ve seyahatlerine ilişkin mevzuata göre İçişleri Bakanlığınca belirlenir. Bağımsız çalışma izni, işin mahiyeti değişmediği sürece yabancı tarafından ikamet izin sürelerine bağlı olarak kullanılır.
Emniyet makamlarınca, bağımsız çalışma iznine istinaden verilen ikamet izin sürelerinin uzatılmaması halinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bilgi verilir.
Bağımsız çalışma izninin değerlendirilmesinde dikkate alınmak üzere; yabancının faaliyetinin ulusal ekonomiye sağlayacağı katkı ve yabancının icra edeceği faaliyet için yeterli miktarda gelire sahip olduğunu kanıtlayan belgeler, diğer belgelerle birlikte Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına iletilmesi istenebilir.
Bağımsız çalışma izini verilmesi uygun bulunan yabancıya, bağımsız çalışabileceğine ilişkin “Bağımsız Çalışma İzni Müracaat Belgesi” verilir. Bağımsız çalışma izni belgesi, verildiği tarihten itibaren “üç ay” süreyle geçerlidir.
4817 SAYILI YABANCILARIN ÇALIŞMA İZİNLERİ HAKKINDA KANUNUN UYGULAMA YÖNETMELİĞİNİN ONÜÇÜNCÜ MADDESİ UYARINCA BELİRLENEN VE 2\8\2010 TARİHİNDE UYGULANMAYA BAŞLANILAN YABANCILARIN ÇALIŞMA İZİN TALEPLERİNE İLİŞKİN OLARAK BAŞVURU SAHİBİ İŞYERLERİNİN VE YABANCILARIN KARŞILAMASI ZORUNLU OLAN DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ AŞAĞIDA BELİRTİLMİŞTİR:
1.Çalışma izni talep edilen işyerinde en az beş T.C vatandaşının istihdamı zorunludur. İzin isteyen yabancının şirket ortağı olması halinde beş kişilik istihdam şartı bakanlıkça verilecek bir yıllık çalışma izninin son altı ayı için aranır. Aynı iş yerinde birden fazla yabancı için çalışma izni talebinde bulunulması durumunda, çalışma izni verilen ilk yabancıdan sonraki her bir yabancı için ayrı ayrı beş T.C. vatandaşı istihdamı aranacaktır.
2.iş yerinin ödenmiş sermayesinin en az 100.000 TL veya brüt satışlarının en az 800.000 TL veya son yıl ihracat tutarının en az 250.000 ABD Doları olması gerekmektedir.
3.Dernek ve vakıflarda çalışacak yabancılara ilişkin izin taleplerine 2.ci madde, yabancı devlet havayollarının Türkiye temsilciliklerinde, eğitim sektörü ve ev hizmetlerinde çalışacak yabancıların çalışma izni başvurularının değerlendirilmesinde ise,1.ci ve 2.cni maddeler uygulanmayacaktır.
4.izin isteyen şirket ortağı yabancının,40.000 TL’den az olmamak üzere sermaye payının en az yüzde 20 olması zorunludur.
5.İşveren tarafından yabancıya ödeneceği beyan edilen aylık ücret miktarının yabancının görev ve yetkinliği ile bağdaşır seviyede olması zorunludur. Buna göre, başvuru tarihi itibariyle yürürlükte bulunan asgari ücret tutarı dikkate alınmak suretiyle yabancıya ödenecek ücretin en az;
a. Üst düzey yöneticiler, pilotlar ve ön izin talebinde bulunan mühendis ve mimarlar için asgari ücretin 6,5 katı.
b. Birim veya şube müdürleri ile mühendis ve mimarlar için asgari ücretin 4 katı.
c. Uzmanlık ve ustalık gerektiren işlerde çalışacaklar, öğretmenler ile psikolog, fizyoterapist, müzisyen ve sahne sanatçısı unvanlarında çalışacak yabancılar için asgari ücretin 3 katı.
d. Ev hizmetlerinde çalıştırılacak yabancılar için en az asgari ücret, yukarıda sayılanlar dışındaki diğer mesleklerde (satış elamanı, pazarlama-ihracat görevlisi gibi görevlerde)çalışacak yabancılar için asgari ücretin 1,5 katı olması gerekmektedir.
e. Turizm-Animasyon, organizasyon firmalarında akrobat ve benzeri ünvanlar da çalışacak yabancılar ile masör, masöz ve SPA terapisti gibi işlerde çalışacak yabancılar için asgari ücretin 2 katı.
6. Bünyelerinde izinli masaj salonu bulunduğunu kanıtlayan KÜLTÜR VE TURİZM Bakanlığından belgeli en az dört yıldızlı turizm işletmeleri ile belgeli tatil köylerinin, masör, masöz ve SPA terapisti gibi uzmanlık ve ustalık gerektiren talepleri değerlendirmeye alınacak, bu kapsamda bulunmayan işletme ve iş yerlerinin talepleri ise uygun bulunmayacaktır.
7.Eğlence sektörünün ve Turizm-Animasyon işlerinde istihdam edilecek yabancılar için en az 10 T.C. Vatandaşı çalıştırılması halinde her bir yabancı için ayrı ayrı beş T.C. vatandaşı istihdamına ilişkin kota uygulanmayacaktır.
8.türkiye’nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmelerde hüküm bulunan haller ile kamu kurum ve kuruluşlarınca sözleşme veya ihale usulleriyle mal ve hizmet alımı işlerinde çalıştırılacak yabancılara ilişkin çalışma izin taleplerinin değerlendirilmesinde 1.ci ve 2.ci maddelerde belirlenen kriterler uygulanmayacaktır.
9.ileri teknoloji gerektiren işlerde veya aynı vasıflarda Türk uzmanın bulunmadığı hallerde Genel müdürlük makamınca verilecek onay üzerine 1.ci ve 2.ci maddelerle belirlenen kriterler uygulanmayacaktır.
10.Özellik Arz eden Doğrudan yabancı yatırım koşullarını taşıyan işletmelerde kilit personel dışında istihdam edilecek yabancılar için, 1.ci madde ile belirlenen kriter, işletmenin ülke çapındaki tüm işyerlerinde çalışan T.C. vatandaşı sayısı esas alınarak uygulanır.
Çalışma İzni Başvurunuz için büromuz ile iletişime geçerek danışmanlık hizmeti alabilirsiniz.
Avukat Fatmanur Toprak SAYGINER
