Uzlaşma Nedir?
Uzlaşma, suçtan mağdur olan kişinin suç şüphelisi ile anlaşması sonucunda ceza yargılamasının sona ermesidir.
Uzlaşma Şikâyetten Vazgeçmeden Farklıdır!
Uzlaşma şikâyetten vazgeçmek değildir. Ancak uzlaşmadan önce şikâyetten vazgeçilir ise uzlaşmadan yararlanılamaz. Onun için “Şikâyetçi Değilim, Uzlaşmak İstiyorum” ifadesi yerine, eğer halen şikâyetçi ve fakat uzlaşmak istiyorsanız ”Şikâyetçiyim, Fakat Uzlaşmak İstiyorum” demelisiniz.
Her Suçta Uzlaşma Mümkün müdür?
Hayır. Uzlaşma ancak kanunda belirtilen suçlara ilişkin soruşturma ve kovuşturmalarda mümkündür. Bu suçlar şunlardır:
• Soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı olan suçlar (cinsel saldırı suçları ve etkin pişmanlık hükümleri olan suçlar hariç)
• Kasten yaralama suçu (üçüncü fıkrası hariç, TCK madde 86; madde 88),
• Taksirle yaralama (TCK madde 89),
• Konut dokunulmazlığının ihlali (TCK madde 116),
• Çocuğun kaçırılması ve alıkonulması (TCK madde 234),
• Ticari sır, bankacılık sırrı veya müşteri sırrı niteliğindeki bilgi veya belgelerin açıklanması (dördüncü fıkrası hariç, TCK madde 239),
Uzlaşma Nasıl Yapılır?
• Kolluk görevlileri, Cumhuriyet savcısı ya da hâkim, taraflara uzlaşmanın ne demek olduğunu ve sonuçlarını ayrıntılı bir şekilde anlatır.
• Taraflara uzlaşma isteyip istemedikleri sorulur.
• Taraflar, uzlaşmak isteyip istemediklerini 3 gün içerisinde bildirirler.
• Her iki taraf da uzlaşmak istediğini bildirirse bir uzlaştırmacı görevlendirilir.
• Uzlaşmada taraflar uzlaştırmacı önünde anlaşarak kendileri hakkındaki kararı yine kendileri verirler.
• Suç şüphelisinin ortaklaşa kararlaştırılan şeyi yapmasıyla uzlaşma süreci tamamlanır ve ceza yargılaması biter.
Uzlaşma Teklifini Uzlaşmayı Kabul Edersem Oyalanmış mı Olurum?
Mağdurlar uzlaşma sürecinin zaman kaybı olduğunu ve suç şüphelisi de zaman kazanacağını düşünebilir ancak bu doğru değildir. Uzlaşma hızlı bir süreçtir. Uzlaştırmacı 30 gün içinde süreci tamamlamakla yükümlüdür. Cumhuriyet savcısı gerek görürse bu süreyi 20 gün uzatabilir. Uzlaşma süresince zamanaşımı süresi işlemez.
Uzlaşmayı Kabul Edersem Aldatılabilir miyim?
Hayır. Uzlaşma, Cumhuriyet savcısının kontrolü altındaki bir süreçtir. Serbest iradenizle karşı tarafın teklifini kabul etmezseniz süreç sona erer. Uzlaşma sonucunda varılan anlaşma yerine getirilmeden soruşturma dosyası kapatılmaz. Eğer karşı taraf vaadini yerine getirmezse uzlaşma yapılmamış sayılır.
Uzlaşma Teklifini Kabul Edersem Ne Olur?
Uzlaşma süreci başlamış olur. Bir uzlaştırmacı aracılığı ile devam eden bu süreçte taraflar ile görüşülür ve suçtan zarar gören kişinin maddi veya manevi zararlarının nasıl giderileceği konusunda taraflar müzakere ederler. Bu müzakereler gizli olur ve şüpheli aleyhine delil olarak kullanılamaz. Ayrıca uzlaşma teklifini kabul etmek suçu kabul etmek anlamına gelmez.
Uzlaştırmacı Kimdir?
Uzlaşma sürecini yürüten kişidir. Cumhuriyet savcısı bu işi bizzat yapabileceği gibi hukuk eğitimi almış bir kişiyi de uzlaştırmacı olarak görevlendirebilir. Taraflar anlaşarak kendilerinin seçtiği bir avukatın veya hukuk eğitimi almış bir diğer kişinin uzlaştırmacı olarak görevlendirilmesini isteyebilirler.
Uzlaştırmacıya Ücret Ödeyecek miyim?
Uzlaştırmacının çalışmasına karşılık olarak taraflardan ücret talep edilmez. Taraflar arası uzlaşma sağlanır ise ücret Devlet tarafından ödenir. Uzlaşma sağlanamazsa yargılama gideri olarak mahkûmiyet halinde sanıktan alınır.
Ne Üzerine Uzlaşabiliriz?
Uzlaşma taraflara bırakılmış bir süreç olduğundan taraflar maddi veya manevi herhangi bir konu üzerinde anlaşmak konusunda serbesttirler.
• Fiilden kaynaklanan maddî veya manevî zararın tazmin edilmesi veya eski hâle getirilmesi,
• Bir kuruma veya yardıma muhtaç kişi ya da kişilere bağış yapılması,
• Kamu yararına hizmet veren özel bir kuruluşta geçici süreyle çalışılması,
• Topluma faydalı birey olmasını sağlayacak bir programa katılması,
• Mağdurdan özür dilenmesi gibi hukuka aykırı olmamak koşulu ile suç şüphelisinden her şeyi isteyebilirler.
Uzlaştık, Şimdi Ne Olacak?
Uzlaştığınız takdirde anlaştığınız şeyi yerine getirmekle yükümlüsünüz.
Bu yükümlülüğü yerine getirdiğiniz takdirde; • Mağdurun mağduriyeti daha hızlı bir şekilde giderilmiş olur.
• Şüpheli hakkında dava açılmaz.
• Dava açılmışsa düşer.
• Ceza alma ve sabıkalı olma ihtimali ortadan kalkar.
Kaynak:UYAP
Av.Fatmanur Toprak Saygıner / Kahramanmaraş Avukat
